Kinh Lăng Già Tâm Ấn (Lankāvatāra Sūtra) là bộ kinh mà Tổ Đạt Ma mang sang truyền ở Đông Độ. Đây là một bản kinh rất sâu, thuộc hệ thống kinh điển Đại thừa, chủ yếu bàn về tự tâm hiện lượng, Như Lai Tạng, và Trực chỉ bổn tâm. Tôi xin tóm lược tinh yếu và ý nghĩa mà Tổ Đạt Ma đã dùng để “ấn chứng tâm” như sau:
1. Tinh yếu của Kinh Lăng Già
- Nhất thiết duy tâm: Tất cả các pháp, vũ trụ, cảnh giới, đều từ tự tâm hiển hiện. Không có ngoại cảnh nào tồn tại độc lập ngoài tâm.
- Như Lai Tạng – Tự tánh thanh tịnh: Trong mỗi chúng sinh vốn có một bản tâm thanh tịnh, không sinh không diệt, chỉ vì vô minh vọng tưởng che lấp mà luân hồi.
- Xa lìa vọng tưởng phân biệt: Trí phân biệt, chấp có – không, thường – đoạn… đều là vọng thức. Người tu cần quay lại tự chứng phần, thấy trực tiếp bản tâm.
- Không y ngữ ngôn, văn tự: Kinh dạy rằng pháp không thể nắm bắt bằng lời nói, văn tự. Người học phải tự chứng trong tâm.
- Thiền định – Trực giác: Nhấn mạnh thực hành thiền định để thấy thẳng vào bản tâm, vượt ngoài tư duy phân biệt.
2. Tổ Đạt Ma và “Tứ quyển Lăng Già”
Khi truyền pháp sang Trung Hoa, Tổ Đạt Ma không đem theo nhiều kinh điển, mà chỉ trao lại bốn quyển Kinh Lăng Già cho đệ tử tâm truyền.
Ý nghĩa:
- Ấn chứng tâm tông: Tổ Đạt Ma chủ trương “Giáo ngoại biệt truyền, bất lập văn tự, trực chỉ nhân tâm, kiến tánh thành Phật”. Nhưng không phải phủ nhận hoàn toàn kinh điển. Ngài dùng Kinh Lăng Già như cửa ngõ, chiếc chìa khóa để người học từ đó mà trực ngộ.
- Kinh Lăng Già hợp yếu chỉ Thiền: Vì kinh này không thiên về giáo nghĩa luận bàn mà chủ yếu chỉ thẳng Như Lai Tạng và tự tâm hiện lượng. Điều đó tương ứng với thiền tông: trực chỉ bản tâm, lìa ngôn ngữ.
- Ấn chứng: Người đệ tử nắm vững tinh thần Kinh Lăng Già thì không còn lầm lạc theo vọng thức. Đây chính là bằng chứng để “ấn tâm”, nghĩa là thấy – biết chân thật, không còn nghi ngờ.
3. Thông điệp thực hành cho người học Thiền
- Đừng tìm Phật ngoài tâm, Phật chính là tự tâm.
- Học kinh điển không phải để ghi nhớ chữ nghĩa, mà để trở về soi lại tâm mình.
- Khi vọng niệm dấy khởi, biết nó là bóng dáng của thức, liền trở về bản tâm thanh tịnh.
- Thiền không phải đạt được cái gì mới, mà là sống lại với cái vốn có – tự tánh thanh tịnh.